Η Ανατομία των Δοντιών  •  Από τι αποτελείται ένα δόντι;

Η αδαμαντίνη, γνωστή και σαν σμάλτο του δοντιού, είναι το εξωτερικό στρώμα κάθε δοντιού στην περιοχή της μύλης, δηλαδή στο τμήμα που βρίσκεται πάνω απο τα ούλα. Είναι ο σκληρότερος ιστός του ανθρώπινου σώματος. Μοιάζει με κόκκαλο αλλά είναι πολύ πιο πυκνή και σκληρή, αποτελούμενη κατά 96% από ανόργανα υλικά.

Η αδαμαντίνη προσφέρει ένα προστατευτικό περίβλημα στο δόντι και απομονώνει το εσωτερικό του δοντιού από το περιβάλλον. Είναι παχύτερη στην περιοχή της μασητικής επιφάνειας, ενώ σταδιακά λεπταίνει προχωρώντας προς την βάση του δοντιού μέχρι την περιοχή του αυχένα όπου αντικαθίσταται απο την οστείνη που καλύπτει την ρίζα.

Το σμάλτο είναι ημιδιαφανές, επομένως οποιαδήποτε μεταβολή του χρώματος της υποκείμενης οδοντίνης, είτε λόγω ανάπτυξης τερηδόνας είτε λόγω συσσώρευσης χρωστικών, γίνεται εμφανής. Το φυσικό χρώμα της αδαμαντίνης ποικίλλει απο υπόλευκο έως υποκίτρινο.

Παρότι πρόκειται για τον σκληρότερο ιστό του σώματος μας, η αδαμαντίνη είναι εξαιρετικά ευαίσθητη. Εξαιτίας της πολύ πυκνής σύστασης της απο ανόργανα μέταλλα, είναι πολύ επιρρεπής σε βλάβες από οξέα (απασβεστίωση) που προκαλούν τερηδόνα. Επίσης το σμάλτο είναι αρκετά εύθραυστο, ιδιαίτερα αν έχει υποστεί βλάβη η οδοντίνη που το υποστηρίζει. Το μεγαλύτερο μειονέκτημα της αδαμαντίνης είναι ότι λόγω της ανόργανης δομής της δεν διαθέτει επιδιορθωτικό μηχανισμό όπως έχουν πχ. τα οστά. Οποιαδήποτε δομική βλάβη είναι μόνιμη και δεν μπορεί να επισκευαστεί φυσικά, παρά μόνον με την παρέμβαση του οδοντιάτρου.

Διαβάστε περισσότερα για την Αδαμαντίνη (Σμάλτο των Δοντιών)

Η οστείνη είναι το εξωτερικό στρώμα της ρίζας του δοντιού, καλύπτοντας το τμήμα του δοντιού που βρίσκεται μέσα στη γνάθο κάτω απο τα ούλα. Η δομή της προσομοιάζει με αυτή των οστών και είναι περίπου όσο σκληρή και η αδαμαντίνη, αλλά έχει σχετικά μικρότερη περιεκτικότητα σε ανόργανα συστατικά. Η οστείνη έχει ελαφρά κίτρινο χρώμα, λίγο πιο ανοιχτό απο αυτό της οδοντίνης. Δεν είναι διαφανής σαν την αδαμαντίνη.

Ο κύριος ρόλος της οστείνης είναι να προστατεύει τη ρίζα και να βοηθά στη συγκράτηση του δοντιού μέσα στο οστό της γνάθου. Ένα πυκνό δίκτυο ινών συνδετικού ιστού (περιοδοντικοί σύνδεσμοι) συνδέει την επιφάνεια της οστείνης με το οστό της γνάθου και κρατά το δόντι σταθερό στην θέση του.

Προσβάλλεται απο τερηδόνα ευκολότερα απο ότι η τερηδόνα, κυρίως λόγω της υψηλότερης συσσώρευσης μικροβιακής πλάκας και πέτρας κατά μήκος και κάτω από την γραμμή των ούλων.

Η οδοντίνη αποτελεί το μεγαλύτερο τμήμα της δομής του δοντιού. Καλύπτεται απο το σμάλτο και την οστείνη στις περιοχές της μύλης και της ρίζας αντίστοιχα. Περιβάλλει και προστατεύει το ζωντανό τμήμα του δοντιού.

Η οδοντίνη έχει ελαφρά κίτρινο χρώμα και είναι αυτή που καθορίζει κυρίως το φυσικό χρώμα του δοντιού μέσα απο το σχετικά διαφανές σμάλτο. Αποτελείται κατά 70% ανόργανα συστατικά και έχει μια πορώδη δομή που χαρακτηρίζεται απο ένα δίκτυο επάλληλων μικροσωληνίσκων που την διατρέχει κάθετα απο την αδαμαντίνη μέχρι τον πολφό. Νευρικές απολήξεις που εισέρχονται σε αυτά τα οδοντινικά σωληνάρια βοηθούν το δόντι να αισθάνεται τα εξωτερικά ερεθίσματα και να αποκτά την αίσθηση του ζεστού και κρύου.

Η οδοντίνη είναι σκληρότερη απο τα οστά αλλά αρκετά πιο μαλακή απο την αδαμαντίνη. Είναι ιδιαίτερα ευάλωτη στην τερηδόνα, αν χαθεί ή αδυνατίσει το προστατευτικό στρώμα της αδαμαντίνης (ή της οστείνης) που την καλύπτει. Πάντως, η οδοντίνη έχει κάποια δυνατότητα μερικής επιδιόρθωσης με τη δημιουργία δευτερογενούς οδοντίνης.

Διαβάστε περισσότερα για την Οδοντίνη

Ο πολφός είναι το ζωντανό κομμάτι στο εσωτερικό του δοντιού. Βρίσκεται στον πολφικό θάλαμο, μιας κοιλότητας στο κέντρο της μύλης κάθε δοντιού, καθώς και μέσα στους ριζικούς σωλήνες κατά μήκος των ριζών μέχρι και το ακρορρίζιο. Ο πολφός περιέχει αγγεία, συνδετικό ιστό, νεύρα, και άλλα κύτταρα όπως οδοντοβλάστες, μακροφάγα, λεμφοκύτταρα, και άλλα. Η κύρια λειτουργία του είναι η παροχή αίσθησης και η θρέψη του δοντιού.

Ο πολφός σαν ζωντανός ιστός έχει τον κίνδυνο ανάπτυξης μολύνσεων. Αν εξαιτίας τερηδόνας ή μέσω ενός ραγίσματος, μικρόβια καταφέρουν να φθάσουν στον πολφό μπορεί να προκαλέσουν μόλυνση και φλεγμονή. Η φλεγμονή του πολφού (πολφίτιδα) είναι μια ιδιαίτερα επώδυνη κατάσταση, κυρίως λόγω της υψηλής πίεσης που δημιουργείται μέσα στον περιορισμένο χώρο του πολφικού θαλάμου. Αν μολυνθεί ο πολφός του δοντιού και δημιουργηθεί οδοντικό απόστημα, απαιτείται να γίνει ενδοδοντική θεραπεία (απονεύρωση) για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα και να σωθεί το δόντι.

Διαβάστε περισσότερα για τον Πολφό του Δοντιού